Wat mag en kan politie doen bij vermissing? "Het is veel complexer dan mensen denken" (2025)

Met zo'n 2.600 vermissingen per jaar heeft de Amsterdamse politie een flinke taak om vermiste personen terug te vinden. Meestal loopt het goed af, maar soms komt het doemscenario uit. Zo raakte de 29-jarige Jessica afgelopen voorjaar vermist en ook de familie van de even oude Sam moest in oktober aan een tragische afloop geloven. Wat kan en mag de politie doen bij vermissing en waarom duurt dat volgens sommigen zo lang?

Heel Amsterdam was half oktober in de ban van devermissing van de 29-jarige Sam van Grondelle. Zijn vrienden zagen hem in de nacht van zaterdag 14 op zondag 15 oktober rond 03.30 uur voor het laatst op de pont richting Centraal Station. Hij zou naar zijn huis fietsen in Oost, maar kwam daar nooit aan. "Elk uur dat verschuift, schuiven de scenario's naar grimmiger. We proberen daar niet op te focussen, we doen wat we kunnen doen en daarmee doorgaan", vertelden zijn vrienden in de dagen na zijn vermissing.

Uiteindelijk werd zijn lichaam drie dagen later in het water bij de Veemkade gevonden, nadat veel Amsterdammers massaal berichten hadden gedeeld met de dringende vraag alles met de politie te delen wat bij mensen bekend was, zoals beelden van deurbelcamera’s.

Een ander voorbeeld is de vermissing van de eveneens 29-jarige Jessica Kurzawa in februari. Op 21 februari die maand werd ze voor het laatst gezien bij het VUmc aan de Boelelaan in Buitenveldert. Ondanks allerlei zoekacties, werd haar lichaam pas drie weken later gevonden in het water langs de Amstelveenseweg.

'Recht om vermist te zijn'

'Waarom gaat de politie niet meteen achter alle camerabeelden aan?' Dit soort vragen kregen zowel AT5 als NH in oktober veel via sociale media. "De politie doet er alles aan om deze jongen te vinden", zei de politie ten tijde van de vermissing. Maar waar familie en vrienden direct in actie kwamen, leek het of de politie voorzichtiger was in de zoektocht. "Maar je moet bedenken dat er veel meer gebeurt achter de schermen dan dat er met bijvoorbeeld familie en vrienden wordt gedeeld", vertelt criminoloog Jasper van der Kemp.

"Men gaat ervan uit dat de politie alle middelen in kan zetten, zoals dit ook vaak in TV-series te zien is"

Alleen al in Amsterdam en omgeving zijn er gemiddeld zeven meldingen van vermissingen per dag, zo was het ook vorige week raak in de IJhaven. "De meeste vermissingen worden in de eerste uren opgelost, maar er zijn vermissingen waar meer aan de hand kan zijn", vertelt een deskundige van de politie. Wanneer de politie een melding van vermissing binnenkrijgt moet de vermissing als 'urgent' worden gezien voordat er actie kan worden ondernomen. "Dat klinkt alsof niet-urgente vermissingen niet belangrijk voor de politie zijn, dat is niet het geval", zegt criminoloog Van der Kemp. "Het gaat erom of iemand in gevaar kan zijn en of het onverwachts is dat iemand weg is."

Een belangrijk element bij de urgentie van vermissing is 'het recht om vermist te zijn'. De criminoloog legt uit dat een volwassene gewoon mag gaan en staan waar hij wil: "je hebt het recht er vandoor te gaan." De politie vult aan: "Het komt voor dat mensen zonder hun naasten in te lichten huis en haard verlaten om elders een nieuw bestaan op te bouwen en niet willen worden opgespoord. Zoekacties van de overheid zouden dan een inbreuk betekenen op hun persoonlijke levenssfeer."

Een urgente vermissing is bijvoorbeeld de vermissing van dementerende ouderen, maar ook wanneer een vermiste iemand is die dringend medicatie nodig heeft om gezond te blijven en er kans is dat dat ontbreekt. Ook een mogelijk misdrijf is een reden om de vermissing als urgent te bestempelen.

Voor vrienden en familie zijn de overwegingen van de politie om al dan niet actief op zoek te gaan naar een vermiste vaak minder belangrijk. Zij willen hun vriend of geliefde zo snel mogelijk vinden. Dat gold ook voor de vrienden en familie van Sam: “We hopen zijn fiets te vinden, maar dan heb je alleen zijn fiets. We willen hem terug.”

Als de politie de vermissing als urgent ziet, is het nog de vraag waar en hoe er gezocht moet worden. Er wordt op allerlei manieren gezocht naar tekenen van leven: "Telefooncontact met anderen, bankafschriften van pinautomaten of simpelweg mensen die de persoon hebben gezien", aldus Van der Kemp.

In het wilde weg zoeken

De criminoloog benadrukt dat het grote publiek vaak weinig weet van afwegingen van de politie en dus een verkeerd beeld kan krijgen van wat wordt ondernomen. Een politiedeskundige verwijst naar televisieseries als CSI: "De achterblijvers", zoals de deskundige naasten noemt, "weten onvoldoende welke middelen ingezet kunnen worden en op welke juridische titel. Men gaat er vanuit dat de politie alles in kan zetten."

"Dat gebeurt allemaal pas wanneer iemands hele sociale netwerk vastgesteld is", zegt Van der Kemp. Waar kan de vermiste persoon hebben overnacht? Heeft hij of zij vrienden waar diegene kan zijn?" Wie zijn dat, waar wonen ze en wat zijn hun telefoonnummers? Dat zijn de eerste vragen die moeten worden gesteld. Dat alles gebeurt voordat de vermissing als 'urgent' wordt geclassificeerd.

"In het wilde weg zoeken heeft geen zin, dat duurt veel te lang en zonder doel kan de politie niet zoeken", gaat de criminoloog verder. "Iemands telefoon leeghalen of camerabeelden terugkijken lijkt makkelijker dan het is. Er is onder andere al mankracht voor nodig." De telefoon moet worden getraceerd, en dan nog is het de vraag of dat een plek kan zijn waar de persoon zelf ook echt is.

"Je kunt niet zomaar alle camera's in heel Amsterdam doorspitten"

Voor camerabeelden moeten beelden gericht verzameld worden, "Je kunt niet zo maar alle camera's in heel Amsterdam doorspitten." Ook moet er een systeem worden bedacht om de opgevraagde beelden te onderzoeken en moet iemand de vermiste persoon goed genoeg (her)kennen om hem of haar te kunnen spotten." Daar moeten allemaal mensen voor vrijgemaakt worden.

Maar een belangrijk aspect blijft de reden van zoeken. Een politiedeskundige in vermissingen legt uit dat er in eerste instantie wordt gezocht op basis van de politiewet, dat gaat om de hulpverleningstaak. Pas wanneer er echt sprake zou kunnen zijn van een misdrijf, kunnen er meer middelen worden ingezet zoals telefoongedrag traceren. Dit mag pas wanneer de Officier van Justitie vanuit het Openbaar Ministerie die opdracht geeft.

Eigen zoektocht

Bij de vondst van een lichaam is het altijd nog de vraag wat er exact gebeurd is. “Je hoopt dan dat de politie aanwijzingen vindt om aan te nemen dat er een onschuldige oorzaak is”, vertelt Van der Kemp. Bijvoorbeeld omvallen tijdens plassen in een gracht. Feit blijft dat familie en vrienden het niet kunnen laten om eigen zoekacties te organiseren. "Het kan de politie helpen bij de zoektocht", antwoordt de politie op de vraag hoe er door hen wordt gekeken naar inzet door familie, vrienden en kennissen. "Alle beetjes helpen tijdens zo'n zoektocht."

"Het zou anders zijn wanneer er sprake is van een misdrijf." De burger kan de politie tegenwerken als er onderzoek wordt gedaan naar de manier van overlijden, maar bij een zoektocht is het anders: "We snappen heel goed dat ze radeloos zijn en onmacht, onzekerheid en frustratie voelen. Het is hun volste recht dat ze achter iedere tip aangaan."

Lees ook

💬 Wil je niets missen uit Amsterdam?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [emailprotected]

Wat mag en kan politie doen bij vermissing? "Het is veel complexer dan mensen denken" (2025)
Top Articles
Latest Posts
Recommended Articles
Article information

Author: Allyn Kozey

Last Updated:

Views: 6079

Rating: 4.2 / 5 (43 voted)

Reviews: 90% of readers found this page helpful

Author information

Name: Allyn Kozey

Birthday: 1993-12-21

Address: Suite 454 40343 Larson Union, Port Melia, TX 16164

Phone: +2456904400762

Job: Investor Administrator

Hobby: Sketching, Puzzles, Pet, Mountaineering, Skydiving, Dowsing, Sports

Introduction: My name is Allyn Kozey, I am a outstanding, colorful, adventurous, encouraging, zealous, tender, helpful person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.